Hiệp định Thương
mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA) có hiệu lực từ 1/8. Bộ Nông nghiệp &
Phát triển nông thôn đánh giá việc thuế ưu đãi xuất khẩu về 0% đang mở ra cơ hội
lớn cho các mặt hàng nông sản Việt chinh phục thị trường quy mô GDP 18.000 tỷ
USD.
EU là thị trường
tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam. Số liệu thống kê của cơ quan quản lý
nông sản cho thấy, nhờ thuế suất giảm về 0% từ mức 7-11% với cà phê chưa rang
và 9-12% với cà phê chế biến, giá trị xuất khẩu mặt hàng này sang EU đạt gần 76
triệu USD, tăng xấp xỉ 35% so với tháng 7.
Theo kế hoạch,
Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao sẽ xuất khẩu lô hàng chanh leo và
Công ty TNHH Vĩnh Hiệp (Gia Lai) xuất khẩu cà phê, và Vina T&T Group sẽ xuất
khẩu lô rau quả (bưởi, dừa, thanh long...) sang EU.
Không riêng cà
phê, gạo cũng đang được xem là mặt hàng nhiều tiềm năng chinh phục thị trường
châu Âu. Lô hàng gạo thơm xuất đi EU của Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ
cao Trung An xuất sang EU tháng trước là ví dụ. Thay vì thuế suất 4-45% trước
đây, lô gạo của Trung An xuất đi châu Âu được hưởng thuế 0%.
Nhờ thuế giảm về
0% nên giá xuất hàng của các doanh nghiệp Việt cũng tốt hơn trước. Đơn cử, giá
FOB (giá giao hàng tại tàu) của lô gạo thơm này khoảng 1.080 USD một tấn, cao
hơn gấp rưỡi so với giá xuất bán cùng mặt hàng mà doanh nghiệp này thực hiện
trước khi EVFTA có hiệu lực. Theo ông Phạm Thái Bình - Phó chủ tịch Công ty
Trung An, có những lô hàng xuất sang EU trước đây phải đóng thuế tới 300-400
EUR một tấn, giờ khoản này không còn nên giá tốt hơn, tính cạnh tranh của gạo
Việt so với gạo Thái Lan, Campuchia... tăng cao ngay trên chính thị trường khó
tính như EU.
Nếu doanh nghiệp
muốn đưa hàng chinh phục thị trường EU, kiểm soát chất lượng là ưu tiên hàng đầu
thay vì chỉ cạnh tranh về giá.
Đầu tháng 9,
Chính phủ ban hành Nghị định 103 chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất sang EU với
danh mục 9 loại gạo, được coi là tấm vé đảm bảo chất lượng cho nông sản này
sang EU. Việc xuất khẩu gạo thơm theo hạn ngạch hưởng ưu đãi thuế quan (0%)
sang EU phải được chứng nhận đảm bảo đúng giống. Các tổ chức khảo nghiệm giống
cây trồng được Cục Trồng trọt chỉ định sẽ kiểm tra các lô ruộng lúa thơm trước
khi thu hoạch. Cục Trồng trọt căn cứ kết quả này và hồ sơ của doanh nghiệp để cấp
chứng nhận chủng loại gạo thơm xuất khẩu sang EU. Hằng năm, Việt Nam và EU sẽ
rà soát, bổ sung thêm số lượng các giống gạo thơm mới.
Theo quy định của
EVFTA, mỗi năm EU cấp cho Việt Nam hạn ngạch 30.000 tấn gạo thơm được hưởng thuế
quan 0%. Với kinh nghiệm xuất khẩu gạo sang EU nhiều năm, ông Phạm Thái Bình -
Phó chủ tịch Công ty Trung An lưu ý, hàng tuyển chọn đẹp nhưng chỉ cần không đạt
một trong các tiêu chí, tiêu chuẩn EU về xuất xứ hàng hoá, vệ sinh an toàn thực
phẩm, điều kiện kho bãi... thì cũng bị trả lại dù đã cập cảng.
"Nếu chỉ tập
trung vào số lượng xuất khẩu, không tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản
phẩm, phát triển vùng nguyên liệu, truy xuất nguồn gốc hay xây dựng thương hiệu
cho sản phẩm, doanh nghiệp sẽ rất khó thâm nhập và trụ vững ở thị trường
EU", ông Bình chia sẻ.
Vì thế, liên kết
với nông dân để sản xuất theo chuỗi khép kín, chế biến sâu... đang là cách nhiều
doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, gạo hướng tới. Như với Trung An, doanh nghiệp
này cùng nông dân phát triển 30.000 ha diện tích trồng lúa, trong đó dành 800
ha tại Kiên Giang phát triển nguyên liệu lúa hữu cơ tự nhiên không dùng thuốc bảo
vệ thực vật để xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU...
Điểm lưu ý nữa
khi xuất hàng nông sản sang EU là các doanh nghiệp phải luôn trong tâm thế sẵn
sàng tăng quy mô sản xuất nếu có đơn hàng lớn.
Khác với một số
thị trường, lúc đầu khách hàng châu Âu thường đặt mua số lượng ít, nhưng nếu lô
hàng đầu tiên đạt tiêu chuẩn, họ lập tức sẽ ký thêm nhiều đơn hàng dài hạn, số
lượng lớn hơn. Lúc này, doanh nghiệp Việt phải chuẩn bị sẵn sàng tăng quy mô sản
xuất. "Luôn trong tâm thế sẵn sàng đáp ứng mọi yêu cầu là điểm cộng với đối
tác", lãnh đạo một công ty chuyên xuất khẩu rau quả sang EU chia sẻ.
EVFTA có hiệu lực
từ đầu tháng 8 đã mở ra cánh cửa lớn cho xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm - thuỷ
sản của Việt Nam khi loạt thuế sẽ giảm về 0%. Châu Âu là thị trường có kim ngạch
nhập khẩu đứng thứ hai thế giới, chiếm gần 15% tổng nhập khẩu toàn cầu. Đây
cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, Tuy nhiên, hàng hóa của
Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 2% thị phần nhập khẩu của EU, nên dư địa để gia
tăng xuất khẩu rất lớn.
Thống kê của Bộ
Công Thương cho thấy, một tháng sau khi EVFTA có hiệu lực, các tổ chức được ủy
quyền đã cấp trên 7.200 bộ giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu EUR.1 với
kim ngạch 277 triệu USD đi 28 nước EU.
Các mặt hàng đã
được cấp C/O chủ yếu là giày dép, thủy sản, nhựa và các sản phẩm nhựa, cà phê,
hàng dệt may, túi xách, va li, rau quả, sản phẩm mây, tre, đan... Thị trường nhập
khẩu đa phần là các nước có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của
EU như Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp, Anh, trong đó nhiều lô hàng đã tới thị trường EU,
thông quan và được hưởng ưu đãi.
Trích dẫn từ nguồn thông tin điện tử: https://vnexpress.net/loat-nong-san-viet-chinh-phuc-thi-truong-chau-au-4161896.html
- tổng hợp bởi nhân viên Czechtrade HCMC